Τι είναι τα εκκολπώματα του παχέος εντέρου;
Το τοίχωμα του παχέος εντέρου αποτελείται από τρία στρώματα: τον βλεννογόνο (εσωτερικό), τον μυϊκό (μεσαίο) και τον ορογόνο (εξωτερικό) χιτώνα. Τα εκκολπώματα παχέος εντέρου είναι μικρές προεξοχές του βλεννογόνου προς το εξωτερικό τοίχωμα του εντέρου μέσω «χαλαρωμένων» περιοχών του μυϊκού χιτώνα. (όπως θα προεξείχε τμήμα σαμπρέλας από μια τρύπα στο λάστιχο αυτοκινήτου). Τα εκκολπώματα εντοπίζονται συνήθως στο σιγμοειδές κόλον. Μπορεί όμως να βρίσκονται και σε άλλα σημεία του παχέος αλλά και του λεπτού εντέρου. Το μέγεθός τους ποικίλει από τρία χιλιοστά μέχρι ένα εκατοστό.
Πώς δημιουργούνται τα εκκολπώματα παχέος εντέρου;
Η εκκολπωμάτωση θεωρείται νόσος του δυτικού τρόπου διατροφής που είναι κατά βάση πτωχή σε φυτικές ίνες. Η σύσταση των κοπράνων είναι τέτοια ώστε να αναπτύσσεται πίεση στο εσωτερικό του εντέρου προς το τοίχωμά του και δημιουργία εκκολπωμάτων σε ευένδοτα σημεία. Τα σημεία αυτά εντοπίζονται όπου υπάρχουν μικρά τοιχωματικά αιμοφόρα αγγεία του εντέρου.
Η εκκολπωμάτωση είναι σπάνια σε ηλικίες μικρότερες των 30 ετών. Επιπλέον φαίνεται ότι οι γυναίκες την εμφανίζουν συχνότερα από τους άνδρες. Το ένα τρίτο του πληθυσμού άνω των 60 ετών και το ήμισυ του πληθυσμού μεταξύ των ηλικιών 80 και 90 ετών έχουν εκκολπώματα παχέος εντέρου.
Γιατί τα εκκολπώματα παχέος εντέρου είναι πρόβλημα;
Πολλά από τα εκκολπώματα περιέχουν μικρά τεμάχια αφυδατωμένων κοπράνων (κοπρολίθους). Τα κόπρανα αυτά μπορεί να αποτελέσουν αιτία φλεγμονής στην περιοχή των εκκολπωμάτων, την εκκολπωματίτιδα. Αυτή μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό αποστήματος στο τοίχωμα του εντέρου, περιτονίτιδα αν το εκκόλπωμα υποστεί ρήξη, αιμορραγία, στένωση του αυλού του εντέρου ή σχηματισμό συριγγίων μεταξύ εντέρου και άλλων ενδοκοιλιακών οργάνων.
Ποια είναι τα συμπτώματα της εκκολπωμάτωσης;
Η πλειοψηφία των ασθενών με εκκολπώματα στο παχύ έντερο παραμένει ασυμπτωματική. Τα συμπτώματα αφορούν συνήθως την δυσκοιλιότητα (στην οποία κατά κύριο λόγο οφείλεται και η νόσος) και τον πόνο λόγω του σπασμού του εντέρου και της απόφραξης των εκκολπωμάτων. Όταν τα εκκολπώματα φλεγμαίνουν (εκκολπωματίτιδα) τα συμπτώματα μπορούν να κυμαίνονται από ήπιο πόνο στην αριστερή κοιλιακή χώρα και δεκατική πυρετική κίνηση έως κλινική εικόνα γενικευμένης περιτονίτιδας που απαιτεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση. Μερικές φορές υπάρχει μικρή αιμορραγία από τον πρωκτό που συνήθως δεν απαιτεί επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση.
Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου;
Η εκκολπωματική νόσος μπορεί εύκολα να διαγνωστεί με κολονοσκόπηση ή με ειδικό ακτινολογικό έλεγχο κατόπιν υποκλυσμού με ειδική σκιαγραφική ουσία. Ενώ η εκκολπωμάτωση δεν σχετίζεται με καρκίνο, πρέπει πάντα να αποκλειστεί η συνύπαρξη του. Αυτό συμβαίνει καθώς πολλά από τα συμπτώματά του είναι ίδια με της εκκολπωμάτωσης.
Ποια είναι η θεραπεία της εκκολπωματικής νόσου;
Για τους ασθενείς με ασυμπτωματική ή ήπια νόσο συνήθως αρκεί δίαιτα υψηλή σε φυτικές ίνες και χορήγηση καθαρκτικού που μαλακώνει τα κόπρανα. Ήπια εκκολπωματίτιδα θα χρειαστεί ελαφρά δίαιτα και χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής. Μια σοβαρότερη κρίση θα χρειαστεί θεραπεία στο νοσοκομείο. Αν χρειαστεί επείγον χειρουργείο λόγω κάποιας επιπλοκής, συνήθως αποστήματος, ρήξης εκκολπώματος ή αιμορραγίας, γίνεται αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος του εντέρου και μπορεί να απαιτηθεί προσωρινή κολοστομία (παρά φύσει έδρα) που θα αποκατασταθεί με δεύτερο χειρουργείο λίγες εβδομάδες αργότερα, αφού υποχωρήσει η ενδοκοιλιακή φλεγμονή. Σε προγραμματισμένο χειρουργείο γίνεται πάλι αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος του εντέρου αλλά πολύ σπάνια θα χρειαστεί προσωρινή κολοστομία.
Ο θεράπων Χειρουργός θα συστήσει αν και πότε θα χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση. Πάντως, από το σύνολο των ασθενών με εκκολπωμάτωση του παχέος εντέρου το ποσοστό που θα χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση είναι πολύ μικρό.
Για περαιτέρω πληροφόρηση σχετικά με τα εκκολπώματα παχέος εντέρου, απευθυνθείτε στο Γενικό Χειρουργό, Δρ. Αναστάσιο Τσεχπενάκη, για πλήρη διάγνωση και θεραπεία.
