Τι είναι η νόσος του Crohn;
Η νόσος του Crohn ανήκει στις ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου. Μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε σημείο του πεπτικού σωλήνα, από το στόμα έως το πρωκτό, αλλά συνήθως εμφανίζεται στο λεπτό και το παχύ έντερο. Η αιτιολογία της νόσου δεν είναι γνωστή αν και υπάρχουν διάφορες θεωρίες. Είναι μια σχετικά σπάνια ασθένεια με συχνότητα εμφάνισης 5 ασθενών ανά 100.000 πληθυσμού. Επιπλέον, προσβάλλει με την ίδια συχνότητα άνδρες και γυναίκες. Περιστασιακά μπορεί να εμφανιστεί σε περισσότερα από ένα μέλη σε μια οικογένεια. Παιδιά και ενήλικες κάθε ηλικίας μπορεί να εμφανίσουν τη νόσο. Φαίνεται όμως να υπάρχει μια αύξηση της συχνότητας στις ηλικίες μεταξύ 25 και 65 ετών.
Τι προκαλεί στο έντερο η νόσος του Crohn;
Η νόσος του Crohn προκαλεί στο εσωτερικό τοίχωμα του εντέρου κατά τόπους φλεγμονές, έλκη και στενώσεις του αυλού μεταξύ των οποίων παρεμβάλλονται τμήματα φυσιολογικού εντέρου. Σημαντικό χαρακτηριστικό της νόσου είναι ότι αυτές οι αλλοιώσεις αφορούν όλο το πάχος του εντερικού τοιχώματος με αποτέλεσμα να δημιουργούνται και έξω από το έντερο αποστήματα και συρίγγια (επικοινωνία με άλλα όργανα). Όταν η νόσος αφορά το πρωκτό πολύ συχνά υπάρχουν συρίγγια και αποστήματα στο δέρμα του πρωκτού. Τα έλκη στο εσωτερικού του εντέρου προκαλούν διάρροιες και περιστασιακά διαταραχές θρέψης. Οι στενώσεις στον αυλό του εντέρου μπορούν να προκαλέσουν πόνο και συμπτώματα σχετιζόμενα με υποτροπιάζοντα επεισόδια απόφραξης του εντέρου (ατελείς ειλεοί).
Είναι δυνατό να εμπλέκονται άλλα όργανα;
Σπάνια μπορεί να εμφανιστεί αρθρίτιδα, φλεγμονές στο δέρμα και στους οφθαλμούς. Μερικές από αυτές τις καταστάσεις ανταποκρίνονται στην φαρμακευτική αγωγή ενώ άλλες μόνο σε χειρουργείο.
Νόσος του Crohn και συμπτώματα
Όπως αναφέρθηκε, τα κύρια συμπτώματα είναι κοιλιακό άλγος, διάρροια, αδιαθεσία και χρόνιος πυρετός με επεισόδια έξαρσης. Μπορεί να υπάρχει αιμορραγία που εκδηλώνεται σαν αίμα αναμεμιγμένο με τα κόπρανα. Όμως συχνότερα εμφανίζεται σαν μη εμφανή μικροαιμορραγία με μόνη εκδήλωση τη σιδηροπενική αναιμία. Μερικές φορές ο πόνος είναι εντοπισμένος σε ένα σημείο και συχνά υποδύεται σκωληκοειδίτιδα (και η διάγνωση της νόσου του Crohn τίθεται μετά από σκωληκοειδεκτομή). Συχνά είναι και τα έλκη της στοματικής κοιλότητας, απώλεια βάρους και χρόνια κόπωση.
Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου του Crohn;
Η διάγνωση της νόσου του Crohn είναι αρκετές φορές δύσκολη, καθώς μπορεί να υποδύεται άλλες παθήσεις του εντέρου, ιδίως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου. Η νόσος του Crohn με εντόπιση στο παχύ έντερο διαγιγνώσκεται με κολονοσκόπηση. Όταν η νόσος εντοπίζεται στο ανώτερο πεπτικό (στόμα, οισοφάγος, στόμαχος και αρχικό τμήμα του λεπτού εντέρου) η διάγνωση γίνεται με οισοφαγο–γαστροσκόπηση. Για να διαγνωστεί η νόσος που εντοπίζεται στο λεπτό έντερο μετά το πρώτο τμήμα του χρησιμοποιείται ειδική κάμερα. Η κάμερα έχει μέγεθος και σχήμα κάψουλας. Καταπίνεται και ακολουθώντας την φυσιολογική οδό καταγράφει εικόνες από όλο το μήκος της εσωτερικής επιφάνειας του λεπτού εντέρου.
Μερικές φορές μπορεί να γίνει ακτινολογικός έλεγχος με κατάποση ή υποκλυσμό ειδικού σκιαγραφικού φαρμάκου. Ενίοτε ίσως χρειαστεί εξέταση με ειδικού τύπου σπινθιρογράφημα. Δεν υπάρχει κάποιος ειδικός διαγνωστικός αιματολογικός έλεγχος για τη νόσο του Crohn. Όμως οι συνήθεις αιματολογικές εξετάσεις μπορούν να δείξουν την βαρύτητα της κατάστασης της υγείας ενός ασθενούς με διεγνωσμένη τη νόσο. Μερικές φορές είναι αδύνατο να εξακριβωθεί εάν ο ασθενής πάσχει από νόσο του Crohn ή ελκώδη κολίτιδα. Γι’αυτό ίσως χρειαστεί η διαγνωστική διαδικασία να επαναληφθεί αρκετές φορές.
Ποια είναι η θεραπεία της νόσου του Crohn;
Σε αντίθεση με την ελκώδη κολίτιδα, η νόσος του Crohn δεν έχει οριστική θεραπεία. Ο έλεγχος των συμπτωμάτων της νόσου γίνεται με αντιφλεγμονώδη, αντιδιαρροϊκή και αντισπασμωδική αγωγή καθώς και με τη χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής. Τα τελευταία χρόνια ενθαρρυντικά αποτελέσματα στον έλεγχο της νόσου έχει δείξει η χρήση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων. Η Χειρουργική έχει θέση μόνο στην αντιμετώπιση επιπλοκών της νόσου, όπως πχ διάτρηση ή στένωση του εντέρου, ενδοκοιλιακά αποστήματα και αιμορραγία, οι οποίες επιπλοκές, δυστυχώς, είναι συχνές. Από τους ασθενείς που χρειάστηκαν χειρουργική αντιμετώπιση κάποιας επιπλοκής της νόσου, τουλάχιστον οι μισοί θα χρειαστεί να χειρουργηθούν ξανά κάποια άλλη στιγμή στο μέλλον.
Η χειρουργική ομάδα που θα αναλάβει να αντιμετωπίσει τον ασθενή με νόσο του Crohn πρέπει να έχει την κατάλληλη εμπειρία και την εξοικείωση με της ιδιαιτερότητες της ασθένειας αυτής. Οι περισσότεροι ασθενείς με νόσο του Crohn ζουν φυσιολογική ζωή κρατώντας τη νόσο σε καταστολή με φαρμακευτική αγωγή. Είναι όμως απαραίτητη η τακτική παρακολούθηση και η ετοιμότητα προς την αντιμετώπιση κάποιας έξαρσης της νόσου, η οποία μπορεί να συμβεί ακόμα και μετά από μακροχρόνια περίοδο ύφεσης.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη νόσο του Crohn επικοινωνήστε με το Γενικό Χειρουργό, Δρ. Αναστάσιο Τσεχπενάκη.
