Τι είναι ο ειλεός;
Ως ειλεό εντέρου χαρακτηρίζουμε κάθε κατάσταση στην οποία επηρεάζεται η φυσιολογική κινητικότητα του οργάνου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα:
α) την μη προώθηση του εντερικού περιεχομένου κατά μήκος του πεπτικού συστήματος
β) την διαταραχή του μηχανισμού της πέψης.
Η πάθηση μπορεί να αφορά:
- το λεπτό έντερο
- το παχύ έντερο
- και τα δύο
Επίσης, μπορεί να οφείλεται σε:
α) ελάττωση ή παύση της φυσιολογικής περισταλτικής κίνησης του εντέρου (παραλυτικός ειλεός) ή
β) ύπαρξη μηχανικού κωλύματος (αποφρακτικός ειλεός)
Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται ο ειλεός;
Τα συνήθη συμπτώματα του ειλεού, ανεξαρτήτως αιτιολογίας, περιλαμβάνουν συνήθως:
- διάχυτο κοιλιακό πόνο
- αναστολή κενώσεων και αερίων
- διάταση και μετεωρισμό της κοιλιάς
- ρεψίματα
- ναυτία
- εμετό
Ποιες αιτίες προκαλούν ειλεό;
Η μερική ή πλήρης παύση της κινητικότητας του εντέρου του παραλυτικού ειλεού οφείλεται συνήθως σε χρόνια λήψη αναλγητικών φαρμάκων (πχ οπιοειδή) και φαρμάκων που αφορούν ορισμένα νευρολογικά νοσήματα, είναι, δε συχνή επιπλοκή μερικών χειρουργικών επεμβάσεων (μετεγχειρητικός ειλεός). Επιπλέον, μπορεί να αποτελεί επιπλοκή τραυματισμών κυρίως της σπονδυλικής στήλης και ορισμένων ασθενειών όπως παγκρεατίτιδα, υποθυρεοειδισμός, σακχαρώδης διαβήτης και ασθένειες που προκαλούν ηλεκτρολυτικές διαταραχές (πχ υποκαλλιαιμία, υπερασβεστιαιμία).
Ο αποφρακτικός ειλεός μπορεί να οφείλεται σε οποιοδήποτε αίτιο προκαλεί διακοπή της συνέχειας του αυλού του εντέρου (απόφραξη). Πιο συγκεκριμένα, νεοπλασματικοί όγκοι του εντέρου, πίεση τμήματος του εντέρου από όγκους σε άλλα σημεία της κοιλιακής κοιλότητας, εντερική συστροφή, μετεγχειρητικές συμφύσεις, περισφιγμένες κήλες, εγκολεασμός και στένωση του αυλού από φλεγμονές στο τοίχωμά του είναι τα συχνότερα αίτια του αποφρακτικού ειλεού.
Πως αντιμετωπίζεται ο ειλεός;
Αρχικά η αντιμετώπιση του ειλεού, ανεξαρτήτως αιτίου, αφορά την διακοπή σίτισης και λήψης υγρών από το στόμα, αποσυμφόρηση του πεπτικού συστήματος με τοποθέτηση ρινογαστρικού καθετήρα και χορήγηση ενδοφλεβίως υγρών (ορών) και των αναγκαίων φαρμάκων.
Στη συνέχεια η περεταίρω αντιμετώπιση έχει να κάνει με το αρχικό αίτιο του ειλεού. Ωστόσο, ο παραλυτικός ειλεός συνήθως δεν απαιτεί κάτι περισσότερο από την περιγραφείσα συντηρητική αντιμετώπιση, πέραν της αντιμετώπισης της πάθησης και διακοπής/αντικατάστασης των φαρμάκων που πιθανώς τον προκάλεσαν.
Στον αποφρακτικό ειλεό, ιδίως όταν οφείλεται σε συμφύσεις από προηγηθείσα χειρουργική επέμβαση, αρκετές φορές αρκεί η συντηρητική αντιμετώπιση ώστε να «λυθεί» ο ειλεός χωρίς περεταίρω χειρισμούς. Συνήθως, όμως, απαιτείται χειρουργική επέμβαση προς άρση του αιτίου που προκαλεί την απόφραξη του εντερικού αυλού. Η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να αφορά απλή λύση των συμφύσεων που «μπλοκάρουν» τμήμα του εντέρου, εκτομή τμήματος εντέρου που έχει κάποια βλάβη, καλοήθη ή κακοήθη, που φράσσει τον αυλό του, ή παράκαμψη του αποφραγμένου τμήματος. Σπανιότερα μπορεί να κριθεί αναγκαία η δημιουργία κάποιας εντεροστομίας ή κολοστομίας («παρά φύσει έδρα»), προσωρινής ή μόνιμης.
Ο ειλεός, παραλυτικός ή αποφρακτικός, είναι πάθηση δυνητικά απειλητική για τη ζωή του ασθενούς αν δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα και σχεδόν πάντα απαιτεί νοσηλεία για την θεραπεία του. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του ειλεού οδηγεί στην γρηγορότερη αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του πεπτικού συστήματος με αποτέλεσμα την μικρότερη δυνατή ταλαιπωρία για τον ασθενή.
Σε περιπτώσεις παραλυτικού ή αποφρακτικού πυρετού απευθυνθείτε άμεσα στο Γενικό Χειρουργό, Δρ. Αναστάσιο Τσεχπενάκη, Διευθυντή Χειρουργικής Κλινικής στην Ευρωκλινική Αθηνών.
