Τι είναι;
Με τον όρο Εκκολπωμάτωση περιγράφεται η πάθηση εκείνη, κατά την οποία παρουσιάζονται εκκολπώματα τμήματα του παχέος εντέρου. Τα εκκολπώματα του παχέος εντέρου μοιάζουν με σακοειδείς προπτώσεις, θυλάκους δηλαδή (σακκουλάκια ή μπαλονάκια). Συνήθως εμφανίζονται σε άτομα μεγάλης ηλικίας και μπορεί να είναι μεμονωμένα αλλά συνήθως είναι περισσότερα του ενός.
Που οφείλεται η Εκκολπωμάτωση;
Κύρια αιτία της πάθησης είναι η χρόνια δυσκοιλιότητα. Τα αδύναμα σημεία του παχέος εντέρου δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν στις αναπτυσσόμενες εσωτερικές πιέσεις του αυλού του εντέρου κατά το πέρασμα των κοπράνων. Επιπλέον δεν αντέχουν και τις συσπάσεις του ίδιου του εντέρου. Όσον αφορά τις πιέσεις, οι ισχυρότερες εντοπίζονται ως επί το πλείστον στο σιγμοειδές κόλον.
Κύριο αίτιο της δυσκοιλιότητας και κατά συνέπεια της Εκκολπωμάτωσης είναι οι μη ενδεδειγμένες διατροφικές συνήθειες. Πιο συγκεκριμένα, η μη λήψη των απαραίτητων φυτικών ινών βοηθά την εμφάνιση της. Επιπλέον, η υπερβολική κατανάλωση καφέ κι αλκοόλ επίσης συμβάλλουν αρνητικά, ενώ και ο σύγχρονος καθιστικός τρόπος ζωής επιβαρύνει την υγεία του ασθενούς. Η παχυσαρκία και η αποχή από την άσκηση έχουν ομοίως ενοχοποιηθεί αμφότερα, ως αίτια της νόσου.
Συμπτώματα
Η πλειονότητα των ασθενών με εκκολπωμάτωση δεν παρουσιάζουν συμπτώματα ούτε αισθάνονται κάποια δυσφορία ή ενόχληση. Συνήθως, τα εκκολπώματα αναδεικνύονται σε τυχαίο έλεγχο του εντέρου, όπως για παράδειγμα σε αξονική τομογραφία ή κολονοσκόπηση.
Οι επιπλοκές της εκκολπωματικής νόσου που θα χρειαστούν άμεση αντιμετώπιση είναι η εκκολπωματίτιδα, η διάτρηση εκκολπώματος και η αιμορραγία.
Η εκκολπωματίτιδα είναι η φλεγμονή ενός ή περισσοτέρων εκκολπωμάτων, η οποία δημιουργείται μετά από την παγίδευση κοπράνων στο εσωτερικό τους και συνεπώς την ανάπτυξη μικροβίων. Λόγω της φλεγμονής, το πάσχον τμήμα του εντέρου γίνεται σκληρότερο, δύσκαμπτο και πολλές φορές προκαλείται στένωση του αυλού του, γεγονός που επηρεάζει την φυσιολογική λειτουργία του και αυξάνει την πιθανότητα νέου επεισοδίου εκκολπωματίτιδας. Σχεδόν το 1/5 των νοσούντων με εκκολπωμάτωση θα περάσουν έστω και μια φορά κρίση εκκολπωματίτιδας. Πόνος και ευαισθησία στην αριστερή πλευρά της κάτω κοιλιάς, ρίγος και πυρετός, έμετος και δυσκοιλιότητα είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα της. Συνήθως η εκκολπωματίτιδα αντιμετωπίζεται συντηρητικά, με ενδοφλέβια αγωγή και διακοπή σίτισης για μερικές ημέρες. Επαναλαμβανόμενα επεισόδια χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση, δηλαδή εκτομή του πάσχοντος τμήματος του παχέος εντέρου.
Η αιμορραγία από εκκόλπωμα, που εκδηλώνεται με αποβολή αίματος από τον πρωκτό, μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά, με ενδοσκοπικούς χειρισμούς (κολονοσκόπιση) ή να χρειαστεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.
Στη διάτρηση εκκολπώματος, που εκδηλώνεται κυρίως με οξύ και επιδεινούμενο κοιλιακό άλγος με πυρετό, εντερικό περιεχόμενο εισέρχεται στην κοιλιακή κοιλότητα και σχεδόν πάντα απαιτείται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Μόλις εμφανιστεί κάποιο ή κάποια από τα συμπτώματα, ο ασθενής πρέπει να επισκεφτεί άμεσα Ιατρό, Παθολόγο, Γαστρεντερολόγο ή Χειρουργό. Μετά την λήψη ιστορικού και την κλινική εξέταση, ο διαγνωστικός έλεγχος που θα συστηθεί συνήθως περιλαμβάνει:
- Κολονοσκόπηση (ενδοσκοπικός έλεγχος του παχέος εντέρου)
- Ακτινολογικό έλεγχο με Αξονική τομογραφία (αντλούνται πληροφορίες για το πάχος του τοιχώματος του εντέρου, για την ύπαρξη επιπλοκών όπως περικολικός φλέγμων, απόστημα, διάτρηση προς παρακείμενα όργανα) ή, σπανιότερα πλέον, ακτινογραφία κοιλίας με βαριούχο υποκλυσμό
- Αιματολογικό έλεγχο
Πως αντιμετωπίζεται η Εκκολπωμάτωση;
Εάν η νόσος είναι ήπια και διαχειρίσιμη, τότε ακολουθείται μια συντηρητική αγωγή και λύση μπορούν να δώσουν η ισορροπημένη διατροφή και η φαρμακευτική αγωγή. Ένα διατροφικό πλάνο πλούσιο σε φυτικές ίνες είναι σε θέση να ανακουφίσει από τα συμπτώματα και εμποδίσει τη νόσο να εξελιχθεί σε εκκολπωματίτιδα. Τροφές-σύμμαχοι θεωρούνται τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, τα δημητριακά και τα τρόφιμα ολικής άλεσης. Όσον αφορά τα φάρμακα, η παρακεταμόλη και η ιβουπροφαίνη μπορούν να ανακουφίσουν από τον πόνο. Επιπλέον μπορούν να χορηγηθούν και καθαρκτικά προκειμένου να αντιμετωπιστεί η δυσκοιλιότητα.
Στη περίπτωση τώρα που η συντηρητική αγωγή δεν αποδώσει, τότε αναζητάται διαφορετική λύση. Σε περιπτώσεις οξέος επεισοδίου με τις προαναφερθείσες επιπλοκές πρέπει να νοσηλευτεί αμέσως. Εφόσον ο θεράπων Ιατρός κρίνει, ο ασθενής μπορεί και να χειρουργηθεί, αναλόγως πάντα με την σοβαρότητα του επεισοδίου. Σημειώνεται ωστόσο πως οι επεμβάσεις αυτές γίνονται λαπαροσκοπικά, καθώς συνοδεύονται από σειρά πλεονεκτημάτων. Σημαντικότερα εκ των οποίων είναι ο λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος και οι λιγότερες επιπλοκές.
Ο Δρ. Τσεχπενάκης είναι Γενικός Χειρουργός και Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής στην Ευρωκλινική Αθηνών. Διακρίνεται για την μετεκπαίδευσή του στην λαπαροσκοπική Χειρουργική, τη συγγραφή άρθρων σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και τη συμμετοχή του σε επιστημονικά συνέδρια.
