Χειρουργική Παχέος Εντέρου

Τι είναι τα παχύ έντερο και ποια η λειτουργία του

Το παχύ έντερο ή κόλον αποτελεί το τελευταίο τμήμα του πεπτικού συστήματος. Ο κύριος ρόλος του είναι η  αποβολή των υπολειμμάτων της διαδικασίας της πέψης. Αυτό επιτυγχάνεται  με τον σχηματισμό κοπράνων, αφού προηγηθεί η αφυδάτωσή τους. Το τελικό τμήμα του είναι το ορθό το οποίο καταλήγει στον πρωκτό.

Παθήσεις που απαιτούν Χειρουργική Παχέος Εντέρου

Διάφορες παθήσεις του οργάνου είναι πιθανόν να απαιτήσουν χειρουργική παχέος εντέρου, οι συχνότερες των οποίων είναι:

• Αιμορραγία που δεν ελέγχεται με ενδοσκοπική παρέμβαση (κολονοσκόπηση). Η σοβαρή αιμορραγία από το παχύ έντερο μπορεί να απαιτεί χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του προσβεβλημένου τμήματος του παχέος εντέρου (κολεκτομή).
• Απόφραξη του εντέρου. Ένα «φραγμένο» τμήμα του παχέος εντέρου αποτελεί επείγουσα κατάσταση που μπορεί να απαιτεί ολική ή τμηματική κολεκτομή.
• Καρκίνος του παχέος εντέρου. Συνήθως απαιτείται η αφαίρεση τμήματος του παχέος εντέρου με τους λεμφαδένες που το συνοδεύουν.
• Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (Ελκώδης Κολίτιδα, Νόσος του Crohn). Είναι παθήσεις οι οποίες σπάνια θα απαιτήσουν χειρουργική αντιμετώπιση λόγω κάποιας επιπλοκής τους (π.χ. αιμορραγία ή στένωση/απόφραξη). Αυτό οφείλεται στα σύγχρονα θεραπευτικά πρωτόκολλα με νέα φάρμακα.
• Εκκολπωματική νόσος του παχέος εντέρου. Όταν προκαλέσει αιμορραγία, διάτρηση, ή πολλαπλά επεισόδια φλεγμονής (υποτροπιάζουσες εκκολοπλωματίτιδες), χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση (αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος του οργάνου)
• Προληπτική χειρουργική επέμβαση. Όταν, δηλαδή, υπάρχει υψηλός κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου λόγω σχηματισμού πολλαπλών προκαρκινικών πολύποδων (πχ οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση ή σύνδρομο Lynch). Σε μια τέτοια περίπτωση, ίσως χρειαστεί ολική κολεκτομή για την πρόληψη του καρκίνου στο μέλλον.

Είδη Χειρουργικής Παχέος Εντέρου

Υπάρχουν διάφοροι τύποι χειρουργικής επέμβασης αφαίρεσης (εκτομής) του παχέος εντέρου:

• Η ολική κολεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του παχέος εντέρου.
• Η μερική ή τμηματική κολεκτομή αφορά την αφαίρεση τους πάσχοντος τμήματος του παχέος εντέρου. Έτσι, μπορεί να είναι δεξιά ή αριστερή ημικολεκτομή, σιγμοειδεκτομή (πρόσθια εκτομή), ή ορθο-σιγμοειδεκτομή (χαμηλή πρόσθια εκτομή)

Μετά την αφαίρεση του πάσχοντος μέρους του παχέος εντέρου πραγματοποιείται επανασύνδεση (αναστόμωση) των παραμενόντων τμημάτων. Σπανιότερα μπορεί να χρειαστεί προσωρινή ή μόνιμη κολοστομία. Στην προσωρινή κολοστομία, η επανασύνδεση του εντέρου γίνεται σε μεταγενέστερο χρόνο με νέα χειρουργική επέμβαση. Σήμερα η ανάγκη για μόνιμη κολοστομία έχει ελαχιστοποιηθεί. Αυτό οφείλεται στην εξέλιξη των φαρμακευτικών θεραπειών προ της επέμβασης, καθώς και στις νέες τεχνολογικές δυνατότητες και χειρουργικές τεχνικές.

Τρόποι Χειρουργικής Παχέος Εντέρου: Ανοιχτή Κολεκτομή – Λαπαροσκοπική Κολεκτομή

Η χειρουργική επέμβαση του παχέος εντέρου μπορεί να πραγματοποιηθεί με δύο τρόπους:

• Η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση (ανοικτή κολεκτομή) συνήθως πραγματοποιείται με κάθετη επιμήκη τομή (10 – 30 εκατοτών) πάνω και κάτω από τον ομφαλό. Το μήκος της τομής εξαρτάται από τον σωματότυπο του ασθενή και πρέπει να παρέχει στον Χειρουργό πρόσβαση και ευχέρεια για χειρισμούς στο παχύ έντερο.
• Η λαπαροσκοπική κολεκτομή, πραγματοποιείται από μικρές τομές (0,5-1,0 εκατοστού) σε διάφορα σημεία του κοιλιακού τοιχώματος. Συνήθως δημιουργούνται 3 με 4 τομές. Από τις τομές αυτές, πραγματοποιείται η ίδια ακριβώς με την ανοικτή μέθοδο χειρουργική επέμβαση με το ίδιο ακριβώς θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η κοιλιά «φουσκώνεται» με αδρανές αέριο (CO₂), που δημιουργεί τον απαραίτητο χώρο εργασίας. Από τη μία τομή εισέρχεται στην κοιλιά το λαπαροσκόπιο (κάμερα) και από τις υπόλοιπες τα χειρουργικά εργαλεία. Οι Χειρουργοί πραγματοποιούν την επέμβαση παρακολουθώντας το εσωτερικό τις κοιλιάς και τους χειρισμούς τους σε οθόνες. Με την ολοκλήρωση της επέμβασης, το πάσχον τμήμα του παχέος εντέρου αφαιρείται από την κοιλιά από τομή 3-5 εκατοστών.

Πλεονεκτήματα Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής

Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής είναι η  ελάττωση του τραύματος των ιστών και γρηγορότερη επούλωση, μικρότερη απώλεια αίματος κατά την διάρκεια του χειρουργείου, μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος, γρηγορότερη αποκατάσταση της λειτουργίας του παχέος εντέρου, βραχύτερος χρόνος νοσηλείας και ανάρρωσης με ταχύτερη επιστροφή στην καθημερινότητα του ασθενούς.

Η τεχνολογική εξέλιξη έχει καθιερώσει την λαπαροσκοπική αντιμετώπιση των παθήσεων του παχέος εντέρου ως ένα σημαντικό πλεονέκτημα της σύγχρονης Χειρουργικής. Αυτό είναι αποτέλεσμα των εξελίξεων στα χειρουργικά εργαλεία και την βιντεοαπεικόνιση. Έχει συμβάλει επίσης και εκπαίδευση που λαμβάνει η νέα γενιά Χειρουργών στις σύγχρονες μεθόδους και τεχνικές.

Μετά την Χειρουργική Παχέος Εντέρου

Μετά την αφαίρεση του πάσχοντος μέρους του παχέος εντέρου πραγματοποιείται επανασύνδεση (αναστόμωση) των παραμενόντων τμημάτων. Σπανιότερα μπορεί να χρειαστεί προσωρινή ή μόνιμη κολοστομία. Στην προσωρινή κολοστομία, η επανασύνδεση του εντέρου γίνεται σε μεταγενέστερο χρόνο με νέα χειρουργική επέμβαση. Σήμερα η ανάγκη για μόνιμη κολοστομία έχει ελαχιστοποιηθεί. Αυτό οφείλεται στην εξέλιξη των φαρμακευτικών θεραπειών προ της επέμβασης, καθώς και στις νέες τεχνολογικές δυνατότητες και χειρουργικές τεχνικές.

Ο κ. Τσεχπενάκης είναι Γενικός Χειρούργος και Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής στην Ευρωκλινική Αθηνών. Έχει σπουδάσει σε βάθος το πεδίο της χειρουργικής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με εξειδικεύσεις σε τομείς όπως η λαπαροσκοπική χειρουργική. Είναι μέλος του Αμερικανικού Κολεγίου Χειρουργών και έχει ενεργή συμμετοχή σε επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια.